Khi môi trường kinh doanh xấu đi ở trong nước và ở phương Tây, Alibaba, Tencent và các đồng nghiệp của họ tìm kiếm thị trường thân thiện hơn.
Theo The Economist, những tập đoàn công nghệ của Trung Quốc đang trải qua một khoảng thời gian tồi tệ. Tại quê nhà, một cuộc đàn áp theo quy định đang gia tăng.
Trong một động thái mới nhất, vào ngày 17/8, các nhà chức trách đã đưa ra dự thảo các quy tắc chống độc quyền có thể làm tổn hại đến mô hình kinh doanh của những tập đoàn công nghệ lớn như Alibaba và Tencent.
Trong khi đó, ở phương Tây, các chính phủ muốn gây khó khăn hơn cho các công ty Trung Quốc kinh doanh ở nước họ, cụ thể là Mỹ, các chỉ số theo dõi cổ phiếu công nghệ Trung Quốc ở New York giảm 40-45% kể từ giữa tháng 2. Một số nhà quản lý tài sản toàn cầu đang gọi cổ phiếu công nghệ Trung Quốc là “không thể đầu tư”.
Do đó, các công ty Trung Quốc đang tìm kiếm xung quanh để có được môi trường thân thiện hơn. Thị trường nước ngoài chiếm một tỷ trọng tương đối nhỏ trong doanh thu của các tập đoàn Trung Quốc. Vào năm ngoái, Tencent chỉ kiếm được khoảng 5 tỉ USD doanh thu bên ngoài Trung Quốc, chưa đến 8% tổng doanh thu. Tương tự, doanh thu ít ỏi đến từ thị trường nước ngoài của Alibaba cũng khiến công ty không mấy bận tâm. Tuy nhiên, nếu bắt đầu thì không có nơi nào nổi bật hơn Đông Nam Á.
Khu vực này là nơi sinh sống của gần 700 triệu người, các nền kinh tế số hoá nhanh chóng và quan trọng là không có sự thuyết phục cứng rắn về địa chính trị. Sau khi quan tâm đến những “con cưng” trực tuyến ở Đông Nam Á như Lazada (một liên doanh thương mại điện tử do Alibaba sở hữu phần lớn) hay Sea Group (trong đó Tencent nắm giữ 23% cổ phần), những ông lớn công nghệ của Trung Quốc đang mở rộng trực tiếp sang đó nhiều hơn.
Ảnh: Bloomberg
Năm ngoái, Alibaba đã mua một nửa toà nhà chọc trời 50 tầng ở Singapore, trung tâm thương mại của khu vực. Tencent và ByteDance, chủ sở hữu chưa niêm yết của TikTok, cũng đã mở các trung tâm khu vực ở đó và bắt đầu tuyển dụng lao động tại địa phương.
Điện toán đám mây mang đến một cơ hội cụ thể. Mặc dù tổng quy mô của thị trường điện toán đám mây ở Đông Nam Á vẫn còn tương đối nhỏ, với mức dưới 2 tỉ USD/năm, nhưng nó đã tăng hơn 50% vào năm 2020 và không có dấu hiệu chậm lại.
Hiện, các công ty Trung Quốc đang giành được thị phần lớn hơn bao giờ hết trong miếng bánh lớn hơn này, chủ yếu là từ Amazon Web Services (AWS), bộ phận đám mây của đế chế thương mại điện tử Mỹ.
Theo công ty nghiên cứu Gartner, vào năm 2020, các công ty Tencent, Alibaba và Huawei sở hữu 22% thị trường đám mây ở Đông Nam Á và các nền kinh tế nhỏ hơn của Châu Á – Thái Bình Dương, tăng từ 18% vào năm 2019. Điều này khiến Tencent mở trung tâm dữ liệu đầu tiên ở Indonesia và một trung tâm khác ở Thái Lan. Hồi tháng 6, Alibaba cho biết họ sẽ xây dựng công ty đầu tiên tại Philippines.
Ảnh: TL
Không giống như AWS và các đối thủ đám mây của Mỹ, Google Cloud hay Azure của Microsoft, các công ty Trung Quốc rất thoải mái với nguyên tắc bản địa hoá dữ liệu. Nhiều chính phủ Đông Nam Á yêu cầu dữ liệu về công dân của họ phải được xử lý và lưu trữ trên lãnh thổ của họ. Trong khi Microsoft và AWS công bố báo cáo về các yêu cầu dữ liệu mà chính phủ và các cơ quan thực thi pháp luật đưa ra thì các công ty Trung Quốc lại không. Điều này làm cho các dịch vụ của Trung Quốc trở nên hấp dẫn đối với các nhà chức trách không muốn thoả hiệp với dữ liệu bản địa hoá.
Điều này cũng làm phức tạp thêm những nỗ lực chớm “phôi thai” của Mỹ trong việc đàm phán một hiệp định thương mại kỹ thuật số với các nước Châu Á, vốn gần như chắc chắn sẽ cố gắng hạn chế nội địa hoá dữ liệu.
Ông Tan Bin Ru, Giám đốc khu vực của OneConnect Financial Technology, một công ty con của công ty bảo hiểm Trung Quốc Ping An, cho biết ngay cả trước khi đóng góp doanh thu lớn, kinh doanh ở Đông Nam Á là một cách để học hỏi những gì hoạt động bên ngoài Trung Quốc. Môi trường vừa quen thuộc (với hàng triệu người nói tiếng Hoa, những người thường thống trị thương mại) vừa đa dạng (với các khu vực pháp lý khác nhau và nhiều mức thu nhập).
Trong quá khứ, các công ty Châu Á đã sử dụng khu vực này như một trụ cột để chinh phục toàn cầu, đáng chú ý nhất là Toyota, công ty bắt đầu mở rộng ra quốc tế tại Thái Lan vào năm 1957. Những ông lớn của Trung Quốc rất muốn đi theo con đường mà những bánh xe Toyota đã đi qua.
Minh Duy
* Nguồn: Nhịp cầu Đầu tư